De bliksembeveiligingsnorm NEN EN IEC 62305

Er bestaan geen technische hulpmiddelen of methoden die de natuurlijke weersomstandigheden zo kunnen beïnvloeden dat bliksemontladingen worden voorkomen. Blikseminslagen in of nabij gebouwen of objecten (of leidingen met aansluitingen op deze objecten) houden gevaren in voor mensen, en voor de objecten met hun inhoud zelf. Om die reden moet de toepassing van bliksembeveiligingsmaatregelen in aanmerking worden genomen.

De bliksembeveiligingsinstallatie beschermt gebouwen en objecten tegen de gevolgen van blikseminslag. Een dergelijke installatie bestaat meestal uit 2 delen welke samen een geïntegreerde oplossing vormen:

• De uitwendige blikseminstallatie met opvanginrichtingen, leidingen en aardingssystemen. Deze installaties vangen bliksemontladingen op en leiden de bliksemstroom naar de aarde af.
• Inwendige blikseminstallaties zorgen dat de invloed van de bliksemstroom op installaties en elektrische/ elektronische apparaten in het gebouw beperkt wordt.

Tevens wordt voorkomen dat gevaarlijke hoge spanningen ontstaan.

De inhoud van deze infobladen informeert u over de normen en voorschriften op het gebied van bliksembeveiliging.

De NEN 1014, dé bliksemnorm van Nederland, waarvan de laatste druk in 1992 is geweest (met correcties in 2000), is vervangen door een gehele nieuwe norm, de NEN-EN-IEC 62305.

Deze nieuwe norm is tot stand gekomen door jarenlang intensief overleg met deskundigen over de hele wereld. Hierdoor is de grondslag van de nieuwe norm gebaseerd op wereldwijde ervaringen en onderzoeken.

Het is een internationale, Europese en nationale norm. M.a.w. bliksembeveiligingsinstallaties worden nu overal ter wereld op dezelfde manier gemaakt.

Doordat in Europees verband deze norm ook is aangenomen, geldt voor elke Europese lidstaat de verplichting dat ze een Europese norm moet overnemen en dat er geen andere normen op dit vakgebied mogen gehanteerd worden.
Met uitzondering van bestaande installaties. Want voor elke installatie is het zo dat deze moet worden bekeken met de norm die gold tijdens het bouwjaar ervan.

De nieuwe norm werd op 1 febr. 2006 gepubliceerd. De oude norm NEN 1014 was geldig tot 1 febr. 2009, waarmee een overgangstermijn van 3 jaar in acht werd genomen. Dit was voornamelijk bedoeld om aan de nieuwe norm te “wennen”.

De nieuwe NEN EN IEC 62305 is een geheel nieuwe norm en geen norm die voort borduurt op de bestaande NEN 1014.
Daar waar we met de oude norm hoofdzakelijk moeten werken met één beveiligingsmethode, bestaan er in de nieuwe norm meerdere beveiligingsmethoden.

Dit maakt het mogelijk dat een object op verschillende manieren beveiligd kan worden. Nieuw is ook dat de basis van elke beveiligingsinstallatie een risico analyse is. Niet alleen om te bepalen of een installatie zinvol is, maar ook om te bepalen welke beveiligingsklasse de installatie moet hebben. M.a.w. bij elke installatie moet een risico analyse worden gemaakt.

Daarnaast zijn de regels compleet anders  dan in de oude norm. Zo zijn er regels die simpeler en minder zwaar zijn dan in de oude norm. Bijvoorbeeld de aardverspreidingsweerstand mag hoger zijn en de afstand tussen afgaande leidingen zijn niet meer afhankelijk van de hoogte van het object.

Maar er zijn ook regels die zwaarder wegen. Zoals bijvoorbeeld het consequent toepassen van de potentiaalvereffening en van de berekening van de scheidingsafstand (afstand tussen bliksembeveiliging en andere metalen delen).

Kijkende naar installaties volgens de NEN 1014 en volgens de NEN-EN-IEC 62305, dan verschilt de beveiligende werking niet veel. M.a.w. we hebben in het verleden goede installaties gemaakt. Met de nieuwe norm is de installatie beter afgestemd op de huidige situaties en functies van gebouwen.

Omdat de nieuwe norm internationaal is, vervallen de in de NEN 1014 specifieke situaties die voor Nederland golden.
Om die reden is er een Nederlandse praktijk richtlijn NPR 1014 gemaakt, waarin deze specifieke situaties, afgestemd op de nieuwe norm, staan omschreven. Daarnaast staan er, naar aanleiding van interpretatievragen, diverse verduidelijkingen in op de nieuwe norm.

Michiel Hartmann

Voorzitter NEC 81

Directeur Schaap Bliksembeveiliging bv.