Toepassingsgebied van de NEN-EN-IEC 62305

Blikseminslagen zijn elektrische ontladingen welke gekenmerkt worden door een hoge elektrische spanning en stroom gedurende een kort moment. De problemen welke hiervan het gevolg kunnen zijn vallen grofweg uiteen in 3 deelgebieden:

1. Problemen vanwege de hoge energie-inhoud (denk aan het ontstaan van brand, ontzet raken van constructies, ernstige verwondingen of zelfs het overlijden van mens en dier). Deze problemen doen zich met name voor bij een directe inslag in betreffend object.
2. Problemen welke een gevolg zijn van de korte tijdsduur van deze forse elektrische verschijnselen. De elektro-magnetische impuls (EMC) welke hiervan het gevolg is kan zich door de grote hoeveelheid aan leidingen (denk aan nutsleidingen als gas, water, elektrische energie, maar ook communicatie leidingen als centrale antenne- en telefoonkabels) over een aanzienlijke afstand verspreiden en schade aanrichten aan gevoelige elektronische apparatuur welke hiermee is verbonden. Deze problemen kunnen zich dus ook voordoen bij blikseminslagen in de omgeving van een object.
3. Problemen welke het gevolg zijn van grote (voor mens en dier dodelijke) spanningsverschillen in dicht bij elkaar gelegen aanraakbare en elektrisch geleidende objecten (zgn. stapspanningen). Denk hierbij aan metalen leidingen en hekwerken, maar ook op een (vochtige, elektrisch geleidende) bodem kan bij een nabije blikseminslag een gevaarlijke “stapspanning” ontstaan.

Een goed ontworpen bliksembeveiligingsinstallatie houdt rekening met alle genoemde probleemgebieden. Deze installatie bestaat enerzijds uit een stelsel van staven en pieken waar de bliksem moet inslaan (de opvanginrichtingen), leidingen (voor het transporteren van de bliksemstroom) en aardingssystemen (geleiden de bliksemstroom naar de aarde).
Anderzijds worden maatregelen genomen en voorzieningen aangebracht om de invloed van de bliksemstroom (o.a. via binnenkomende leidingen) op aanwezige installaties en dus ook op elektrische en elektronische apparaten in het gebouw te beperken (overspanningsbeveiliging). Tevens wordt voorkomen dat er gevaarlijk hoge spanningsverschillen kunnen ontstaan op (aanraakbare) elektrisch geleidende (metalen) delen in en om het gebouw of object (potentiaalvereffening).

Of, en in welke mate een gebouw of object beveiligd moet worden tegen blikseminslag hangt af van het risico en de mogelijke schade die hieruit voortkomt. Deze risicoanalyse neemt een centrale plaats in het beveiligingsconcept. Indien een mogelijk verlies niet onoverkomelijk is (denk aan verlies van mensenlevens, openbare diensten of culturele erfgoederen) kan een afweging gemaakt worden op economische gronden waarbij de kosten van bliksembeveiliging afgewogen worden tegen de potentiële schade en schadekans.

Bij dit alles speelt ook de omgeving van het gebouw of object een belangrijke rol waardoor bliksembeveiliging in veel gevallen maatwerk wordt.